امکان دارد افراز ملک مشاع هم به صورت اجباری و از روی اختلاف پیش آمده با شرکای دیگر در رابطه با تقسیم ملک مشاعی باشد که هر کدام از شرکای ناراضی می توانند تقاضای تقسیم کنند هم این که به صورت تراضی و با توافق هم و با تقاضای همه ی شرکا انجام شود که در هر 2 حالت، مشاوره با یک وکیل افراز متخصص میتواند به پیشبرد سریعتر روند کار کمک شایانی نماید.
مرحله ی اول
چنانچه ملک مشاعی از ابتدا در دفتر ثبت اسناد و املاک ثبت شده باشد، درخواست افراز مال مشاعی فقط در همان دفتر ثبت اسناد و املاک انجام می گیرد.اما اگر موردی پیش آید که ملک مشاعی در اداره ثبت اسناد و املاک ثبت نشده باشد تقاضای تقسیم باید به دادگاه محل وقوع ملک داده شود.
بنابراین در موردی که ملک از اول در اداره ثبت اسناد و املاک ثبت شده باشد، درخواست به آن جا داده میشود و در صورت وجود و احراز کلیه شرایط در رابطه با تقسیم ملک مشاعی فرایند تقسیم به وسیله ی اداره ثبت اسناد و املاک انجام می شود.
مرحله ی دوم
در صورتی که اداره ی ثبت پس از بررسی درخواست و بر اساس ماده ی 5 آیین نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع که عبارت است از مسئول واحد ثبتی بعد از رسیدگی و تطبیق درخواست با مقررات قانونی و ملاحظه صورت مجلس تنظیمی و نقشه افرازی و مطابقت آن با وضعیت و سوابق ثبتی تصمیم خود را مبنی بر رد یا پذیرش درخواست و شیوه افراز اعلام می کند. اعلام می نماید که بنا به دلایلی امکان افراز ملک مشاعی وجود ندارد حال فردی که درخواست تقسیم دارد میتواند شخصاً و یا به وسیله وکیل افراز طی مدت 10 روز از تاریخ ابلاغ تصمیم از طرف دفتر ثبت به دادگاه مراجعه کرده و طرح دعوا نماید که بهتر است انجام کار خود را برای رسیدن به نتیجه مورد دلخواه به وکیل افراز متخصص ارجاع دهد و وی او در این زمینه مشاوره بگیرد.
مرحله ی سوم
اکنون چنانچه فرد خود بخواهد به تنهایی اقدام کند و یا کار را به وکیل افراز بسپارد می بایست از اداره ثبت اسناد و املاک گواهینامه ای مبنی بر نداشتن قابلیت افراز تحویل بگیرد و همراه با دیگر مدارک اعم از رونوشت برابر اصل سند مالکیت و مدارک شناسایی خود به همراه دادخواستی در رابطه با فروش ملک مشاعی که به وسیله ی وکیل افراز تنظیم گردیده است، به دادگاه حقوقی محل وقوع ملک تحویل دهد که البته امروزه ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیکی انجام می گیرد.
پس از آن، دادگاه، تاریخی برای جلسه رسیدگی مشخص می نماید و از راه پیامک به فرد درخواست کننده آن را اعلام خواهد نمود. پس از رسیدگی به درخواست فرد، دادگاه دستور فروش ملک مشاعی را میدهد و آن ملک به مزایده گذاشته میشود. نبود شرکا در جلسه مزایده مانعی برای فروش ملک نخواهد بود و خود فرد متقاضی نیز میتواند ملک را به کل بخرد.